Boletín das Ciencias, núm. 90, páx. 97-104 (2020).
https://doi.org/10.54954/202090097
Acceso ao artigo completo en PDF
Xosé Rodríguez Carracido e a “lei periódica”
Francisco Díaz-Fierros Viqueira (Universidade de Santiago de Compostela)
Como sinalaba Bertomeu XR “resulta difícil atopar referencias ao sistema periódico de Mendeleiev nos manuais de ensino de química na primeira década da súa publicación (1870 -1880) ” xa que na maioría dos países europeos, esta, non comezou a ser coñecida ata a década seguinte: tal como aconteceu en Francia, Suecia ou Dinamarca. Nos países anglosaxóns e nos territorios checos semella que comezou algo antes – no contorno de 1877- e só en Rusia e Alemaña foi algo máis temperán o coñecemento do traballo de Mendeleiev así com o doutras versións contemporáneas da Táboa, como a de Lotar Meyer.
En España, o coñecemento da táboa periódica, tivo unha cronoloxía semellante á dos países do seu contorno pois considérase que o primeiro libro que a recolleu foi o Tratado elemental de química general de Santiago Bonilla Mirat (1844-1899) profesor de química da Universidade de Valladolid, publicado en 1880. Nel, se citan os traballos de Mendeleiev e Meyer nun capítulo dedicado ao atomismo químico no que se sinala a existencia de “relacións moi importantes entre as propiedades físicas e químicas dos corpos e dos seus pesos atómicos, de tal xeito que aquelas están en función periódicacon estes”. Así mesmo, destaca o recente descubrimento dos elementos galio e escandio, dos que predixo a súa existencia Mendeleiev, como unha proba irrefutable do interese e validez da Táboa. Na terceira edición deste tratado (1884), que foi moi popular nas universidades e institutos da época, engádelle a que, posiblemente foi a primeira representación gráfica da táboa periódica aparecida nos manuais de química españois.
Tres anos despois o compostelán Xosé Rodríguez Carracido, daquela catedrático de Química Orgánica da facultade de Farmacia de Madrid, publica o libro La nueva química. Introducción al estudio de la química según el concepto mecánico (Madrid, 1887) no que lle dedica o capítulo IX á “Clasificación periódica de Mendeleeff”.
Como citar este artigo:
Díaz-Fierros, F. (2020). Xosé Rodríguez Carracido e a “lei periódica”. Boletín das Ciencias, 90, 97-104. DOI: 10.54954/202090097.
